Gespannen gezichten op de Amsterdamse beurs tijdens de oktoberkrach van 1987.
De ineenstorting van Wall Street had anders dan in 1929 meteen grote gevolgen in Amsterdam, aldus de Volkskrant van dinsdag 20 oktober 1987.
Time Magazine Amerika was duidelijk in zijn oordeel over de gevolgen van de crash.
De paniek op de beurs werd in De Telegraaf met sprekende koppen en foto’s in beeld gebracht.
Zwarte maandag
Ogenschijnlijk zonder oorzaak kelderden op maandag 19 oktober 1987 wereldwijd de aandelenkoersen. Op de Amsterdamse beurs daalde de EOE-index, zoals de AEX-index toen nog heette, met 12%. Een dag later gevolgd door een verlies van nog eens 6%. Anders dan bij de Wallstreetcrash in 1929 waren nu ook veel particuliere beleggers direct bij de koersdaling betrokken. Beleggen had aan populariteit gewonnen, niet in de laatste plaats door een gemiddelde koersstijging van 350% tussen 1982 en oktober 1987. Bovendien reageerden de markten nu sneller op Amerikaanse ontwikkelingen dan in 1929.
Wat was de aanleiding van de plotselinge paniek? Na 1985 liet de dollarkoers een sterke daling zien. Door de goedkopere dollar moesten de Amerikanen meer betalen voor hun importgoederen. De kosten van levensonderhoud stegen, en er ontstond geldontwaarding. Daardoor werden ook obligaties – verhandelbare Amerikaanse staatsleningen in dollars – minder waard. Beleggers besloten massaal deze obligaties te verkopen. Om de inflatie van de dollar te compenseren moest de rente omhoog. De rente op de kapitaalmarkt ging binnen een maand van 7% naar bijna 9%. Voor de Verenigde Staten was dit een slechte ontwikkeling. Er was een begrotingstekort van maar liefst 15,7 miljard dollar.
Buitenlandse beleggers werden kopschuw. Naast het valutarisico op Amerikaanse obligaties was er onzekerheid over verdere gevolgen van de inflatie. Onrust beheerste de effectenbeurzen. Op vrijdag 16 oktober verloor de Dow Jones index al 109 punten, de maandag daarop was het wereldwijd Zwarte Maandag. De Dow Jones tuimelde 22% naar beneden, in één dag verdampte 600 miljard dollar. Toch bleven de gevolgen van de krach beperkt. Door koopjesjagers die zich op aandelen stortten stegen de koersen weer. Van de 40 hoekmansbedrijven op de Amsterdamse beurs legde slechts één het loodje en enkele ondernemingen stelden hun beursgang uit. In Amerika nam de regering maatregelen, waaronder belastingverhoging om het begrotingstekort te dekken. Eind 1987 was de Dow Jones weer op het oude niveau. Bij de EOE-index duurde dat tot januari 1989.