De rentebrief van Lekdijk Bovendams uit 1624 die na bijna 400 jaar nog altijd rente geeft. Symbool van de financiële kracht van Nederland en de oorsprong daarvan: de eeuwige strijd tegen het water.
De strijd tegen het water noopte tot samenwerking en gezamenlijke financiering. Dit blijkt duidelijk uit de vele zegels die aan dit oudste onderhoudsreglement van de Lekdijk Bovendams uit 1323 zitten.
Directe aanleiding voor de uitgifte van de rentebrieven in 1624 was een dijkdoorbraak waardoor grote delen van Utrecht en Holland onder water liepen.
Tegenwoordig wordt de uitgekeerde rente op een apart document bijgeschreven, maar aanvankelijk gebeurde dat op de 17e eeuwse rentebrieven zelf.
Een eeuwigdurende obligatie
Het succes van de VOC aandelen werkte aanstekelijk. In 1623 ging de West-Indische Compagnie naar de beurs en plaatste voor 7 miljoen gulden aan aandelen. Ook overheden – nationaal, provinciaal en lokaal – wisten de weg naar de openbare kapitaalmarkt te vinden. Zo werden verschillende openbare werken, waaronder het droogleggen van polders, bekostigd met geld van investeerders.
De oudst bekende obligatie ter wereld die nog steeds rente geeft, is een in 1624 uitgegeven eeuwigdurende 2,5 % lening ter waarde van 1200 gulden van het waterschap Lekdijk Bovendams. De Lekdijk Bovendams, een 33 kilometer lange dijk van Amerongen naar Vreeswijk, beschermt grote delen van Holland en Utrecht tegen het water. Na een dijkdoorbraak in 1624 besloot het waterschap rentebrieven (obligaties) uit te geven om het herstel te bekostigen. In latere jaren zou het waterschap dit nog vaker doen. Wat de obligatie uit 1624 zo bijzonder maakt is dat ze na bijna vier eeuwen nog steeds rente geeft. Een bedrag van 15 euro per jaar om precies te zijn.
De symbolische waarde van het stuk is zeker niet minder groot. De rentebrief symboliseert niet alleen de financiële betrouwbaarheid, maar raakt ook de oorsprong van de financiële kracht van ons land. Kenners zien in de eeuwige strijd tegen het water namelijk een belangrijke verklaring voor de financiële kracht en het ontstaan van het kapitalisme in Nederland. Door de constante dreiging dat het land onder water zou lopen waren Nederlanders eeuwenlang gedwongen om geld achter de hand te houden en verbonden te zijn in de strijd tegen het water. In het specifieke geval van Lekdijk Bovendams gold dat zelfs voor gezworen vijanden als de Bisschop van Utrecht en de Graaf van Holland.