Nieuwe geschiedenis
De Windhandelcrisis
Frankrijk en Engeland kampten rond 1720 met grote tekorten. Om de miserabele positie van de schatkist te verbeteren, werd schuldpapier omgewisseld in aandelen van semi-publieke ondernemingen. In Frankrijk was dat de Mississippi Compagnie en in Engeland de South Sea Compagnie. In ruil voor overname van de staatsschuld kregen deze ondernemingen handelsmonopolie. In Nederland circuleerden tot.. Lees verder
Beurscrash Wallstreet
Op 1 november 1929 kwam het bestuur van de Amsterdamse beurs bijeen voor een spoedvergadering. Aanleiding was een petitie waarin 181 van de 795 leden verzochten de beurs op zaterdag 2 november dicht te houden. De beurzen van New York en Londen gingen immers ook twee dagen dicht wegens een beurscrash. De petitie werd verworpen... Lees verder
Nederland: financier van het buitenland
Het kapitaal dat Nederland in de Gouden Eeuw vergaarde moest worden geïnvesteerd. In andere landen bestond juist behoefte aan geld en zo verschenen aan het eind van de 17e eeuw buitenlandse fondsen op de Amsterdamse beurs. De eerste buitenlandse staatslening werd door het handelshuis Wed. Deutz & Co. in 1695 verzorgd voor de Oostenrijkse keizer... Lees verder
Het eerste boek over de aandelenhandel
In 1688 verscheen het boek Confusion de Confusiones (Verwarring der Verwarringen) van de hand van de Portugees-Joodse schrijver Josseph de la Vega, het eerste boek ter wereld dat geheel aan de effectenhandel was gewijd. In het boek dat verscheen naar aanleiding van een korte beurscrash dat jaar nemen we kennis van gesprekken tussen een filosoof,.. Lees verder
Eerste regels voor de aandelenhandel
Dankzij de VOC had Amsterdam de wereldwijde primeur van aandelenhandel. Als logisch vervolg hierop kreeg Amsterdam ook als eerste te maken met de keerzijde: speculatie en koersmanipulatie. Een ‘placcaet’ uit 1610 van de Staten Generaal verbiedt het wild speculeren op een koersdaling van het VOC-aandeel. Voorzover bekend is dit de eerste wet met betrekking tot.. Lees verder
Beurstrommelen
Het is het jaar 1622. De Tachtigjarige Oorlog tegen Spanje is net hervat. De Spaanse veldheer Spinola heeft het plan opgevat de opstandige gewesten na het Twaalfjarig Bestand een beslissende slag toe te brengen door de Amsterdamse handel plat te leggen. En wat ligt er meer voor de hand dan het opblazen van het middelpunt.. Lees verder
Een eeuwigdurende obligatie
Het succes van de VOC aandelen werkte aanstekelijk. In 1623 ging de West-Indische Compagnie naar de beurs en plaatste voor 7 miljoen gulden aan aandelen. Ook overheden – nationaal, provinciaal en lokaal – wisten de weg naar de openbare kapitaalmarkt te vinden. Zo werden verschillende openbare werken, waaronder het droogleggen van polders, bekostigd met geld.. Lees verder
Spoorwegen op de beurs
Vooral nadat in 1865 de Amerikaanse burgeroorlog was afgelopen, raakte beleggen in Amerikaanse spoorwegfondsen populair. Europa verkeerde in de ban van internationale spanningen en beleggers zochten naar een meer stabiele investeringsmarkt. Bovendien was het aantal Nederlandse fondsen op de beurs nog beperkt. Het rendement op Amerikaanse investeringen was aantrekkelijk: 6 à 8%, met daarnaast goede.. Lees verder
De Beurs van Hendrick de Keyser
Antwerpen, Londen en Rotterdam hadden al een beursgebouw, maar in 1607 hakte het Amsterdamse stadsbestuur de knoop door: ook hier moest een beursgebouw komen. Hendrick de Keyser, in 1594 aangesteld als ‘stadsmeester, steenhouwer en beeldsnyder’ werd naar Londen gestuurd om daar het beursgebouw te bekijken. De eerste Koopmansbeurs van Amsterdam moest iets bijzonders worden en.. Lees verder
De eerste vrouw op de beursvloer
“Het was heden een gedenkwaardige dag in de geschiedenis van de Amsterdamsche Effectenbeurs. H.M. de Vrouw deed haar intrede in den tempel, die tot nu toe het onbetwiste terrein van den man is geweest”. Aldus beschreef het Handelsblad van 16 april 1923 het toetreden tot de beurs van mejuffrouw Henriëtte Wilhelmina Deterding, het eerste vrouwelijke.. Lees verder
Een Tweede Gouden Eeuw
In 1890 ging een kleine startende onderneming naar de beurs: de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot Exploitatie van Petroleumbronnen in Nederlandsch-Indië. Tegenwoordig kennen we dit bedrijf als Royal Dutch/Shell, wereldspeler en het grootste fonds op de Amsterdamse beurs. De beursgang van ‘Koninklijke Olie’ stond niet op zich. In het laatste kwart van de 19e eeuw leefde.. Lees verder
Amsterdam Exchanges
Eén beurs voor aandelen en opties De Amsterdamse Effectenbeurs en Optiebeurs waren als organisaties onafhankelijk van elkaar. Wel hadden ze een aantal gemeenschappelijke belangen. In het in 1992 gevormde Joint Executive Committee voerden de bestuursvoorzitters van beide beurzen regelmatig overleg. Dat gebeurde bijvoorbeeld om gesprekken met de overheid voor te bereiden over nieuwe wetgeving. Verder.. Lees verder
Euronext
De Amsterdamse beurs gaat internationaal Vanaf het begin was de Amsterdamse effectenhandel altijd sterk internationaal georiënteerd. Niet voor niets gold de Amsterdamse beurs lange tijd als financier van het buitenland. Vanaf het eind van de 19e eeuw, de periode van de Tweede Gouden Eeuw, kwam hierin geleidelijk verandering. Een grote toestroom van binnenlandse bedrijven, zorgde.. Lees verder
Zwarte maandag
Ogenschijnlijk zonder oorzaak kelderden op maandag 19 oktober 1987 wereldwijd de aandelenkoersen. Op de Amsterdamse beurs daalde de EOE-index, zoals de AEX-index toen nog heette, met 12%. Een dag later gevolgd door een verlies van nog eens 6%. Anders dan bij de Wallstreetcrash in 1929 waren nu ook veel particuliere beleggers direct bij de koersdaling betrokken... Lees verder
De Beurs van Zocher
Ruim twee eeuwen was de Beurs van Hendrick de Keyser het centrum van de handel in Amsterdam, tot in 1835 het gebouw wegens bouwvalligheid werd gesloten.Twee jaar later volgde sloop. Het verval van het beursgebouw was welhaast symbolisch voor de weinig rooskleurige situatie waarin de Nederlandse economie op dat moment verkeerde. De vraag rees zelfs.. Lees verder
De eerste prijscourant
Hoewel eerder lijstjes met prijzen en koersen waren verspreid, beschouwen kenners de sinds 2 augustus 1796 verschijnende Prys-Courant der Effecten van Nicolaas Cotray als eerste echte prijscourant. De courant kwam twee keer per week uit, op dinsdag en op vrijdag. Cotray, drukker, boekhandelaar en uitgever speelde in op de tijdgeest. Lange tijd was de handel.. Lees verder
Beurs Rotterdam
Ruim tien jaar voor de komst van de Beurs van Hendrick de Keyser in Amsterdam – om precies te zijn in 1598 – had Rotterdam aan het Haringvliet al een beursgebouw. Ruimtegebrek maakte dat de handel zich in 1635 verplaatste naar de Noordblaak. Vanaf 1736 speelde de handel zich in een door architect Adriaen van.. Lees verder
Poyais: beleggen in een verzonnen land
In 1821 arriveert een bijzonder heerschap in Londen. Gregor MacGregor, Soeverein Prins van de onafhankelijke staat Poyais. Een zelfbedacht land, ergens in Midden-Amerika. In het huidige internettijdperk zou een dergelijk verzinsel zeer waarschijnlijk binnen een mum van tijd zijn ontkracht. Maar begin 19e eeuw trappen vele beleggers er met beide benen in. MacGregor zet samen.. Lees verder
De Amsterdamse Wisselbank
De Wisselbank, opgericht op 31 januari 1609, vervulde een spilfunctie in het financiële centrum van Amsterdam van de 17e en 18e eeuw. Er circuleerden munten uit allerlei landen en gewesten, maar een goed systeem om wisselkoersen vast te stellen was er niet. Bij de bank kon men zijn munten omruilen tegen volwaardige en door iedereen.. Lees verder
Een wereldprimeur: koersen via de radio
In 1920 beleefden de Amsterdamse effectenhandelaren met de komst van een radiozender op Beursplein 5 zowel een landelijke primeur als een wereldprimeur. Niet alleen konden ze als eerste in Nederland – en dit ver voordat er in Hilversum een landelijke radio-omroep ontstond – gebruik maken van deze toen zeer revolutionaire communicatietechniek, ze waren ook de.. Lees verder
Een effectenbeurs in Den Haag
Uit onvrede over afhankelijkheid van de Amsterdamse beurs begonnen effectenhandelaren in Den Haag in 1905 met een eigen beurs. Een geschilpunt was de provisieregeling. Voor Amsterdamse beursleden gold een beter tarief op de Amsterdamse beurs dan voor partijen buiten de hoofdstad. De Bond voor den Geld- en Effectenhandel in de Provincie werd in 1903 opgericht.. Lees verder
De Optiebeurs
De eerste optiebeurs van Europa, de European Options Exchange, begon op 4 april 1978 in de Beurs van Berlage. Chicago had in 1973 de primeur van de eerste optiebeurs ter wereld en het bestuur van de Amsterdamse Effectenbeurs volgde die ontwikkeling met grote belangstelling. Men vroeg zich af of zo’n beurs ook in Amsterdam bestaansrecht.. Lees verder
De Tweede Wereldoorlog
De Duitse bezetting had grote gevolgen voor de Nederlandse economie. De schatkist leed zwaar onder de bepaling dat Nederland moest meebetalen aan de kosten van de Duitse oorlogsvoering en de bezetting. Gevolg was dat de staatsschuld tussen 1939 en 1945 steeg van 4 naar 20 miljard gulden. Gedwongen export van goederen naar Duitsland veroorzaakte schaarste.. Lees verder
VOC: het begin van de aandelenhandel
De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), opgericht in 1602, was de eerste onderneming ter wereld die onder een breed publiek aandelen uitgaf. Voor de opkomst van de VOC kon een beperkte kring van geldschieters al meedoen aan de financiering van een enkele zeereis. Was die succesvol dan deelden de investeerders mee in de winst, maar werd.. Lees verder
Collegie tot Nut des Obligatiehandels
De eerste beursorganisatie in Amsterdam Het eind van de achttiende eeuw was een roerige tijd. De Vierde Engelse Oorlog, de Franse Revolutie en – in Nederland – spanningen tussen patriotten en prinsgezinden, zorgden voor een onzeker investeringsklimaat. De eens zo machtige Verenigde Oost-Indische Compagnie verkeerde in zijn nadagen en hetzelfde gold voor de West-Indische Compagnie... Lees verder
De oorsprong van clearing
In 1888 openen in Amsterdam en Rotterdam termijnmarkten voor koffie. Volgens goed gebruik in de goederentermijnhandel wordt in beide steden ook meteen een liquidatiekas opgericht. Deze liquidatiekassen zorgen voor een efficiënte en betrouwbare afwikkeling van transacties, in vakkringen beter bekend als clearing. De liquidatiekassen nemen daarbij ook het risico op zich dat een tegenpartij niet.. Lees verder
Nederland financiert de VS
De rijkdom van Nederland, verworven in de Gouden Eeuw, maakte de Republiek voor andere landen zeer interessant. Vanaf het einde van de zeventiende eeuw groeide Nederland uit tot financier van het buitenland. Veel Europese vorsten en landen deden een beroep op de Amsterdamse kapitaalmarkt en Nederlands geld drong door tot in alle hoeken van Europa... Lees verder
De AEX-index
Tot 1983 was het Centraal Bureau voor de Statistiek de enige instelling in Nederland die een beursgraadmeter publiceerde. In de CBS-index waren alle fondsen vertegenwoordigd. Met de EOE-index – de huidige AEX-index – kwam er een beursindex met alleen de belangrijkste aandelen: de eerste blue chip index in Europa. Tjerk Westerterp, de eerste directeur van.. Lees verder
Van vloer naar scherm
Na introductie van de eerste computers in de jaren tachtig stapte de effectenbeurs eind jaren negentig volledig over op schermenhandel. De vrijgekomen grote beurszaal op Beursplein 5 bood uitkomst voor de optiebeurs. Zij werkte op dat moment nog wel met met ‘open outcry’ vloerhandel. In 1998 namen ruim 800 optiehandelaren de beursvloer over van de.. Lees verder
De Tulpenmanie
In Nederland bloeiden de eerste tulpen rond 1590 in tuinen te Amsterdam en Laren. Ruim dertig jaar later waren tulpenbollen doorgedrongen tot de termijnmarkt voor goederen. Door speculatieve handel, vooral in Haarlem en in Alkmaar, verviervoudigde de prijs van het exotische gewas tussen 1634 en 1636. Dergelijke speculatie was in verband met een verbod uit.. Lees verder
1e Amsterdamse beurslocaties
Waar goederenstromen samenkomen ontstaat handel. Het is daarom niet vreemd dat de eerste vaste beurslocaties van Amsterdam tot bloei kwam bij de haven. Er was nog geen beursgebouw, maar de noordzijde van de Warmoesstraat werd in het jaar 1493 genoemd als de plaats ‘alwaer de Coopluijden dagelicx bi den anderen comen.” Bij regenachtig weer zochten.. Lees verder
Afscheid van het papieren aandeel
Met het toenemen van de effectenhandel in de tweede helft van de 20e eeuw, bleek pas hoe omslachtig alles in zijn werk ging. Bij een dividenduitkering moest de aandeelhouder een coupon afknippen en die inleveren bij een door de onderneming aangewezen betaalkantoor. Omdat de meeste aandelen in kluizen van banken werden bewaard, waren bankmedewerkers vaak.. Lees verder
De Nieuwe Handel-Sociëteit
De tweede beursorganisatie in Amsterdam Ontevreden leden van het Collegie tot Nut des Obligatiehandels richtten in 1833 de Nieuwe Handel-Sociëteit op. Zij waren teleurgesteld in de ruime marges waarmee het Collegie de prijzen van transacties publiceerde. Noteringen in de Prijscourant van Cotray als 76 à 84 of 140 à 170 waren volgens hen veel te.. Lees verder
De beursgong
Het eind van de vloerhandel in december 2002, werd bekrachtigd met een slag op de gong door Job Cohen, destijds de burgemeester van Amsterdam. Begin 2008 kwam hij opnieuw naar Beursplein 5 voor een gongslag. Dit keer om de vloer weer te openen. Niet langer voor gebarende en luid schreeuwende handelaren, maar nu voor inwonende.. Lees verder
Concurrentie en nieuwe spelers
De Amsterdams effectenbeurs had tot ver in de 20e eeuw geen tot weinig concurrentie te duchten. Na opheffing van de beurzen in Den Haag en Rotterdam in de jaren zeventig kreeg zij in Nederland zelfs een volledig monopolie. Concurrentie uit het buitenland was er ook niet. Beurzen hadden nog een zuiver nationaal karakter. Hier kwam.. Lees verder
Russische effecten ongeldig verklaard
Verwachtingen omtrent de industrialisatie en de opkomst van Rusland, maakten Russische effecten populair bij West-Europese beleggers. De Oktoberrevolutie van 1917, waarbij bolsjewisten onder leiding van Lenin de macht grepen, gooide roet in het eten. Nederlandse investeerders hadden voor 1917 naar schatting tussen één en twee miljard gulden belegd in Russische obligaties en door de staat.. Lees verder
De Vereniging voor de Effectenhandel
De Vereniging voor de Effectenhandel (VvdE) was 120 jaar bepalend voor de effectenhandel in Nederland. Op 17 mei 1876 ging de vereniging van start als resultaat van het samengaan van het Algemeen Beurs-Comité en de Effecten-Sociëteit. Eerst was de VvdE alleen verantwoordelijk voor het organiseren en onderhouden van de effectenbeurs in Amsterdam, verreweg de belangrijkste.. Lees verder
Onafhankelijk toezicht
Eeuwenlang kende de Amsterdamse effectenhandel een zelfregulerend systeem. In 1914 kwam het onder invloed van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog tot een eerste Beurswet. Op grond hiervan kreeg Den Haag formele bevoegdheden op effectengebied. In feite veranderde er echter weinig. De overheid liet de organisatie, de regulering en het beurstoezicht in de praktijk over.. Lees verder
Beursplein 5
De Vereniging voor de Effectenhandel was ontevreden over de effectenvloer in de Beurs van Berlage die de handelaren in 1903 in gebruik hadden genomen. Vlakbij de Beurs van Berlage aan het beursplein stond het op de rand van een faillissement verkerende Bible Hotel. Dat was volgens de Vereniging een goede locatie voor een eigen effectenbeurs... Lees verder
Mercurius: symbool van de beurshandel
Mercurius is de Romeinse god van de handel. In vele gedaanten symboliseert hij al eeuwenlang de beurshandel in Nederland. Reeds in de 17e eeuw prijkt er een Mercuriusbeeld op de voorgevel van de Beurs van Hendrick de Keyser in Amsterdam. En ook op en in de eerste gebouwen van de Beurs van Rotterdam komen we.. Lees verder
Iedereen belegger!
Tijdens de ‘eerste beursgang’ van de VOC waren het niet alleen kapitaalkrachtige inwoners van de Republiek die aandelen kochten. Tot de aandeelhouders behoorden ook huishoudsters, mandenmakers, timmerlieden, kuipers en zelfs ‘coeckebackers’. Toch bleef beleggen eeuwenlang een zaak van welgestelden. Kort na de Tweede Wereldoorlog bereikte de populariteit van de beurs een dieptepunt. Dit was in.. Lees verder
Samenwerkende beursorganisaties
Het Collegie tot Nut des Obligatiehandels en de Nieuwe Handel-Sociëteit richtten in 1856 samen het Algemeen Beurs-Comité voor Publieke Fondsen op. Uit de twee oude verenigingen kozen de leden een bestuur van twaalf personen. Het nieuwe Beurs-Comité stelde zich ten doel orde en regelmaat in de effectenhandel te brengen, de belangen van de effectenhandel te.. Lees verder
Corporate Governance Code
Wie heeft het voor het zeggen in een beursgenoteerde onderneming? Dat is kort gezegd waar corporate governance om draait. Deze vraag diende zich voor het eerst aan bij de VOC, in 1602 het eerste bedrijf dat werd gefinancierd door een grote groep aandeelhouders. Waren zij als kapitaalverschaffers nu de baas of waren de Heren XVII.. Lees verder
Het eerste beleggingsfonds
De tweede helft van de 18e eeuw was de economische situatie weinig rooskleurig. In Engeland ging de Ayr bank failliet en de Nederlandse bank Clifford & Co werd in dit faillissement meegetrokken. Het gevolg was een crisis die in 1772 steeds verder om zich heen greep. Zoals dat vaker gebeurt, leidden tegenslagen tot herbezinning en.. Lees verder
De Beurs van Berlage
Nadat besloten was de Beurs van Zocher te vervangen, ontstond in Amsterdam een slepende discussie over de eisen waaraan een nieuwe beurs moest voldoen. Uiteindelijk werden vijf ontwerpen geselecteerd en in 1886 besloot de Amsterdamse gemeenteraad het ontwerp van L. Cordonnier als winnend uit te roepen. Na felle protesten trok wethouder M.W.F. Treub in het.. Lees verder
