100 jaar vrouwen op de beurs
Het is vandaag exact 100 jaar geleden dat de eerste vrouw als lid toetrad tot de Amsterdamse Beurs: Henriëtte Wilhelmina Deterding (1899-1978). Wereldwijd gezien was deze stap bijzonder vroeg. Op de beurzen van New York (1967) en Londen (1973) deden vrouwen veel later hun intrede. De 100e verjaring van dit historische feit is een mooi moment om Henriëtte Deterding iets nader aan u voor te stellen.
Henriëtte was zeker niet de eerste de beste vrouw. Ze verkeerde in hoge kringen. Zelf was ze een nicht van Henri Deterding, de grote man achter beursfonds Koninklijke Olie (Shell). Haar eerste echtgenoot was in 1924 een telg uit het voorname geslacht Van Eeghen. Nadat deze in 1928 overleed, hertrouwde ze in februari 1930 met H.F. van Leeuwen, directeur van de Twentsche Bank, destijds één van de belangrijkste banken in Nederland (thans: ABN AMRO).
Dat zij toetrad als eerste vrouwelijke beurslid in 1923 had ongetwijfeld met deze achtergrond en connecties te maken. Maar de indruk is dat dit duidelijk ook te maken had met haarzelf. Uit de beperkt bewaard gebleven stukken komt zij naar voren als daadkrachtig en ambitieus. Ze zou een goede naam hebben gehad binnen de beursgemeenschap. Tegenwoordig zouden we misschien spreken over een ‘powervrouw’.
Na het overlijden van haar vader zette zij vanaf april 1923 de zaken van hem voort onder de naam Erven Jacob Deterding. De usance en wettelijke beperkingen bepaalden dat zij weliswaar de zaak mocht aansturen, maar tijdens handelsuren zelf niet op de beursvloer mocht komen. Dat werk liet ze (noodgedwongen) over aan drie mannelijke procuratiehouders en/of bedienden. Haar beurslidmaatschap duurde tot 1 juli 1931, toen ze vanwege de komst van haar eerste kind afscheid nam van Beursplein 5. Daarbij gingen de zaken van de firma Erven Jacob Deterding voorzover bekend over naar de Rotterdamsche Bank (thans eveneens ABN AMRO).
Goed te zeggen is dat er nooit een beursregel is geweest die lidmaatschap van vrouwen uitsloot. Dat de beurs niettemin een mannenbolwerk was had alles te maken met de geest en usance van die tijd. En ongetwijfeld ook met de wet die tot 1957 bepaalde dat gehuwde vrouwen handelingsonbekwaam waren. Henriëtte Deterding was dus duidelijk de uitzondering die de regel bevestigde, maar ook zij moest toestemming van haar echtgenoten vragen om beurslid te mogen zijn.
Veelzeggend is dat het in Amsterdam na haar vertrek tot 1973 duurde voordat dat een tweede vrouw lid werd van de beurs. En hoewel het aantal vrouwen in de beurssector anno 2023 is toegenomen, lijkt de afstand tussen vrouwen en beurs en beleggen nog altijd betrekkelijk groot. Een reden voor ABN AMRO om onder de toepasselijke naam ‘Henriëtte’ een magazine met het zomernummer van het populaire vrouwenblad Linda mee te zenden ter promotie van beleggen onder vrouwen.
